एजेन्सी ! रतन टाटाको ८६ वर्षको उमेरमा बुधबार राति निधन भएको हो । उनी विगत केही दिनदेखि मुम्बईको एक अस्पताल ब्रीच क्यान्डीमा उपचाररत थिए ।
यसअघि रतन टाटाले आफ्नो स्वास्थ्यको बारेमा भइरहेको अनुमानलाई खारेज गरेका थिए । सोमबार मात्रै सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गर्दै उद्योगपतिले आफ्नो स्वास्थ्यको बारेमा भइरहेको अनुमानलाई खारेज गर्दै आफ्नो उमेरका कारण नियमित स्वास्थ्य परीक्षण भइरहेको बताएका थिए ।
“टाटा समूहको लागि, श्री टाटा एक अध्यक्ष भन्दा बढी हुनुहुन्थ्यो। मेरो लागि, उहाँ एक सल्लाहकार, मार्गदर्शक र साथी हुनुहुन्थ्यो। उहाँ उदाहरणबाट प्रेरित हुनुभयो। उत्कृष्टता, अखण्डता र नवीनताको लागि अटल प्रतिबद्धताका साथ टाटा समूह उहाँको नेतृत्वमा। आफ्नो नैतिक कम्पासमा सधैं सत्य रहँदै आफ्नो विश्वव्यापी पदचिह्न विस्तार गर्यो,” टाटा सन्सका अध्यक्ष एन चन्द्रशेखरनले उनको मृत्युको घोषणा गर्दै एक विज्ञप्तिमा भने।
1991 देखि 2012 सम्म टाटा समूहको नेतृत्व गर्ने व्यक्तिको रूपमा, रतन टाटाको विरासत उच्च व्यापार उपलब्धिहरू मात्र होइन “भारत र भारतीयहरूलाई पहिलो” राख्ने उद्देश्यमा उनले ठुलो योगदान रहेको थियो।
डिसेम्बर २८, १९३७ मा मुम्बईमा जन्मेका रतन टाटा एक प्रतिष्ठित पारसी परिवारबाट आएका थिए। रतन टाटा टाटा समूहका संस्थापक जमशेदजी टाटाका नाति थिए। उनले 1962 मा कर्नेल विश्वविद्यालयबाट वास्तुकलामा स्नातक गरे र केही समय पछि पारिवारिक व्यवसायमा आफ्नो क्यारियर सुरु गरे।
उनले समूहको लागि चुनौतीपूर्ण अवधिमा 1991 मा अध्यक्षको रूपमा पदभार ग्रहण गरे, जसको राजस्व जम्मा USD 5.8 बिलियन थियो। उनको नेतृत्वमा, कम्पनीले आफ्नो पहुँच विस्तार गर्यो र 2011-12 सम्ममा USD 100 बिलियन भन्दा बढि राजस्वको साथ, आफ्नो रुचि विविधीकरण गर्यो।
Tata Indica 1998 मा टाटा मोटर्स द्वारा लन्च गरिएको थियो र डिजेल इन्जिन भएको पहिलो भारतीय ह्याचब्याक थियो। यो टाटा मोटर्सको पहिलो यात्री ह्याचब्याक थियो। मोडलहरू 2004 को अन्त देखि युरोपेली र अफ्रिकी देशहरूमा पनि निर्यात गरिएको थियो। कार अप्रिल 2018 मा बन्द गरिएको थियो।
2008 मा सुरु भएको टाटा नानो भन्दा रतन टाटाको भारतप्रतिको प्रतिबद्धतालाई सायद अरू कुनै परियोजनाले राम्रोसँग चित्रण गरेको थिएन। भारतीय मध्यम वर्गलाई किफायती गतिशीलता प्रदान गर्नको लागि विश्वको सबैभन्दा सस्तो कार, जसको मूल्य १ लाख रुपैयाँ छ, निर्माण गर्ने उनको दृष्टिकोण थियो।
आफ्नो कार्यकालभर, रतन टाटाले जगुआर ल्यान्ड रोभर र कोरस स्टिललगायत अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनीहरू प्राप्त गर्नमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए, र टाटा समूहलाई स्टील, अटोमोबाइल, दूरसञ्चार र सूचना प्रविधि जस्ता क्षेत्रहरूमा एक प्रमुख खेलाडीको रूपमा स्थापित गरे।
2024 सम्म रतन टाटाको अनुमानित कुल सम्पत्ति 3,800 करोड भारतीय रुपैयाँ छ। उनको कुल सम्पत्तिको ठूलो हिस्सा टाटा समूह, टाटा सन्सको होल्डिङ कम्पनी मार्फत आउँछ, यद्यपि महत्त्वपूर्ण रकम परोपकारी ट्रस्टहरूलाई दान गरिएको छ, जसले उनको उदार स्वभावलाई पनि औंल्याउँछ।
व्यापार बाहेक, रतन टाटा परोपकारको लागि पनि प्रतिबद्ध थिए, जुन उनको टाटा ट्रस्टको नेतृत्वमा स्पष्ट थियो, जसले भारतमा सामुदायिक विकास र सामाजिक पहलहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्दछ। उनले शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा, र ग्रामीण विकासमा सुधार गर्न समर्पित थिए, अनगिन्ती जीवनहरूमा स्थायी प्रभाव छोडेर गएका छन्। समग्र चन्दा: रतन टाटाले स्वास्थ्य सेवा, शिक्षा, ग्रामीण विकास, र सामाजिक कल्याणकारी पहलहरूमा केन्द्रित गर्दै परोपकारी कार्यहरूमा 1.2 बिलियन डलर (लगभग ₹ 9,000 करोड) भन्दा बढी दान गरेका छन्।
भारत राष्ट्रको दोस्रो-सर्वोच्च नागरिक पुरस्कार, पद्म विभूषण, र ब्रिटिश साम्राज्यको सबैभन्दा उत्कृष्ट आदेशको नाइट ग्रान्ड क्रस सहित धेरै प्रशंसाहरूद्वारा सम्मानित, रतन टाटालाई उनको व्यापारिक कौशलता र अटल इमानदारीका लागि व्यापक रूपमा सम्मान गरिएको थियो।
रतन टाटाको निधनले विश्वभर नै उनका शुभचिन्तक स्तब्ध भएका छन्। उनी जत्तिको एक प्रतिष्ठित व्यापारी रहिकन पनि र सबै भन्दा बढी परोपकारी सामाजिक आर्थिक दानबिर नव धनाट्यह रुबाट पाउन मुस्किल छ। अलविदा रतन टाटा !
रिपोर्ट एजेन्सीको सहयोगमा सुराकी खबर!
