दोहा, कतार वैशाख ३० ! अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलाई कतारले ४० करोड डलरको बोइंग ७४७-८ जंबो जेट उपहार दिने चर्चा तीव्र भएको छ। ‘फ्लाइंग पैलेस’ उपनामले चर्चित यो विमानलाई एयर फोर्स वनको रूपमा प्रयोग गर्ने सम्भावना पनि रहेको छ।
ट्रम्प मे १४, २०२५ मा मध्यपूर्व भ्रमणको क्रममा कतार पुग्दै छन्, र यो उपहारको औपचारिक घोषणा सोही अवसरमा हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ।
उपहारको कानुनी र नैतिक प्रश्न
यो महँगो उपहारले कानुनी र नैतिक प्रश्नहरू उब्जाएको छ। अमेरिकी संविधानको इमोल्युमेंट्स क्लज (Article I, Section 9, Clause 8) ले कुनै पनि सरकारी पदाधिकारीलाई कांग्रेसको सहमति बिना विदेशी सरकारबाट उपहार वा लाभ लिन निषेध गर्छ। ट्रम्प प्रशासनले यो विमान सरकार-से-सरकार हस्तान्तरण भएको र व्यक्तिगत लाभका लागि नभएको तर्क गरेको छ। तर, कतारी मिडिया अताशे अली अल-अन्सारीले यो उपहार नभई अस्थायी उपयोगका लागि विचाराधीन रहेको दाबी गरेका छन्।ट्रम्पको कतारमा व्यापारिक हितहरूले यो उपहारलाई विवादास्पद बनाएको छ। उनको कम्पनीले कतार सरकारको स्वामित्वमा रहेको कम्पनीसँग मिलेर गोल्फ रिसोर्ट निर्माण गरिरहेको छ। डेमोक्रेट सांसदहरू र नैतिकता विशेषज्ञहरूले यो उपहारलाई ‘रिश्वत’ वा ‘हितको टकराव’को रूपमा अथ्र्याएका छन्। विशेषज्ञ कैथलीन क्लार्कले ट्रम्पमाथि सरकारी शक्तिको दुरुपयोग गरेको आरोप लगाएकी छन्।
‘व्हाइट मनी’ कि ‘ब्ल्याक मनी’?
यो उपहारको पारदर्शिता र प्रक्रियाले यसलाई ‘व्हाइट मनी’ (कानुनी र पारदर्शी) वा ‘ब्ल्याक मनी’ (अनैतिक प्रभाव) को रूपमा परिभाषित गर्छ। यदि यो सरकार-से-सरकार हस्तान्तरण हो र कांग्रेसले अनुमोदन गर्छ भने, यो कानुनी हुन सक्छ। तर, ट्रम्पको व्यापारिक सम्बन्ध र अपारदर्शी प्रक्रियाले अनैतिक प्रभावको शंका बढाएको छ।
अमेरिकामा उपहारको कानुनी प्रावधान
ऐतिहासिक रूपमा, अमेरिकी राष्ट्रपतिहरूले सानातिना सांस्कृतिक उपहारहरू स्वीकार गर्छन्, तर यति महँगो उपहार असामान्य छ। यस्ता उपहारहरू सामान्यतः सरकारी सम्पत्तिको रूपमा राखिन्छ वा राष्ट्रिय अभिलेखमा जम्मा गरिन्छ। यो विमान ट्रम्पको राष्ट्रपति पुस्तकालय फाउन्डेशनलाई हस्तान्तरण हुन सक्ने उल्लेख छ। डेमोक्रेट सांसदहरूले भने यसलाई ‘लक्जरी लेगरूम भएको विदेशी दबाव’ भन्दै आलोचना गरेका छन्।
निष्कर्ष
कतार र अमेरिकी रक्षा मन्त्रालयबीच यो उपहारको अन्तिम निर्णय र कानुनी समीक्षा जारी छ। यदि यो उपहार सरकारबाट सरकार हस्तान्तरणको रूपमा पारदर्शी प्रक्रियाबाट स्वीकार गरियो भने, यो कानुनी हुन सक्छ। तर, ट्रम्पको व्यापारिक सम्बन्ध र प्रक्रियाको अपारदर्शिताले यो विषयलाई नैतिक र राजनीतिक रूपमा विवादास्पद बनाएको छ।
